SÁNG ĐẸP MỘT TRANG ĐỜI
----------o0o----------
Sáng đẹp một trang đời - Khúc tráng ca thân thế sự nghiệp ông Nguyễn Sỹ Hạp
Sinh ngày 08 tháng 07 năm 1933 (Quý dậu) tại thôn Tú Viên xă Thanh Lương Huyện Thanh Chương tỉnh Nghệ An
- Học sinh trường Đặng Thúc Hứa, Thanh Chương (khoảng 1947-1950)
- Anh lính vệ quốc đoàn 1950 - 1954
- Học sinh trường Thiếu sinh quân (quân khu 4) (1950-1952)
- Tình nguyện quân chiến đấu tại Lào
- Thành viên tiếp quản thủ đô Hà Nội năm (1954)
- Thành viên tiếp quản thành phố Hải Phòng (1955)
- Học viên lớp tiếng Nga (1956-1957...)
- Tham gia xây dựng vận hành Đài phát thanh tiêng nói Việt Nam Mễ Trì thành phố Hà Nội
- Phiên dịch viên cho các chuyên gia Nga (Liên Xô) về địa chất
- Cục phó Cục Vật Tư địa chất (1962-….)
- Vụ trưởng xét xử phúc thẩm trọng tài kinh tế nhà nước (nay là tòa án nhân dân tối cao)
- Bí thư, phó Bí thư, đảng ủy viên nhiều khóa ở Tổng cục địa chất, Trọng tài kinh tế nhà nước
- Vào Đảng 1960 - Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng (2020)
- Huân chương kháng chiến hạng nhất
- Huân chương lao động hạng ba, nhiều huân huy chương, bằng khen...
- Thành viên các đoàn chính phủ (đồng chí Phó thủ tướng Nguyễn Côn làm trưởng đoàn....) đi đàm phán kinh tế với các nước xã hội chủ nghĩa.
- Thành viên đời thứ 9 dòng họ Nguyễn Sỹ Thanh Lương (chi Can Cụ) một trong hai đinh đời 9 còn lại sinh sống cùng hậu duệ đời 15
- Là con trai cả ông Nhà nho Tam Trường, Thầy thuốc bắc Nguyền Sỹ Thên và bà Văn Thị Chắt
- Ông Thên mất 1961 (1888-1961)
- Bà Văn Thị Chắt (1894-1994)
- Ông là cháu đích tôn ông Cử nhân Nguyễn Sỹ Lạng (húy là Nguyên Thúc Hoằng). Ông Cử nguyên là Thầy giáo của giải nguyên Phan Bội Châu, phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, tam giáp tiến sỹ Nguyễn Đình Điển. Hiện các vị này còn lưu giữ các đôi câu đối, hoành phi đang để tại nhà thờ. Nhà thờ được công nhận Di tích lịch sử văn hóa quốc gia 1998.
- Tương truyền (gần chính xác) ngôi nhà của ông từ 1901 được mua của cử nhân Hồ Sỹ Tạo do môn sinh dựng lên. Hiện ông Hạp đã tặng lại cho chi họ tú tài Nguyễn Sỹ Xuân là anh con bác tại làng Tú Viên Thanh Lương.
- Ông Hạp có ông bác Nguyễn Sỹ Ấn (anh ruột ông Cử Lạng đỗ phó bảng làm Hàn lâm Viện Thị Giảng, đă từng làm giám khảo thi đình.
- Ông Hạp là cháu ruột của liệt sỹ Xô Viết Nghệ Tĩnh - bí thư chi bộ Đảng cộng sản Đông Dương Nguyễn Sỹ Diệu hy sinh tại nhà ngục Kon Tum năm 1931.
- Là chú Liệt sỹ Nguyễn Sỹ Sách (đời thứ 10): bí thư trung kỳ Việt Nam Thanh Niên cách mạng đồng chí hội hy sinh tại nhà ngục Lao Bảo (tháng 12/1929).
- Ông Hạp là tác giả của ấn phẩm “Cẩm nang địa chất” khổ 40x25 dày cỡ 700 trang và nhiều bài viết khác.
- Là nhân vật chính của phim tài liệu truyền hình “Quê tôi bên sông Lam” đài truyền hình Việt Nam quay dựng và chiếu nhiều lần trên VTV2, VTV4, VTV3 chuvên mục Việt Nam đất nước con người, Phim chuyên đề dài khoảng 30 phút.
- Ông là người xây dựng ý tưởng, chỉ đạo và có bài viết chính hội thảo lịch sử truyền thống chi Can Cụ (26/11/2006), hội thảo thân thế sự nghiệp Nguyễn Sỹ Sách do Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân, sở Văn hóa, Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh tổ chức (có Nguyễn Thị Lan Hương con gái liệt sỹ tham dự, còn tư liệu và kỷ yếu).
- Là người chỉ đạo, tổ chức kêu gọi và tài trợ chính:
+ Các tường bờ bảo vệ khu lăng mộ Đại tôn họ Nguyễn Sỹ + Các lăng mộ, Can Cụ ông, Can Cụ bà, ông bà can cố, bố mẹ và khuôn viên lăng mộ chi Can Cụ.
+ Là người có ý tưởng chỉ đạo, tài trợ phần nhiều và kêu gọi con cháu trùng tu nâng cấp nhà thờ Can Cụ, sân vườn khuôn viên nhà thờ và nhà lưu niệm liệt sỹ Nguyễn Sỹ Sách (sau khi nhà thờ được công nhận di tích lịch sử văn hóa quốc gia).
+ Chỉ đạo, dự lễ khởi công, khánh thành nhà thờ Trung tôn Can Trị, nhà thờ hạ can Định, làm thủ tục chuyển giao đất ở của ông bà Thên để gia đình ông Ba chuyển cư vào niềm nam sinh sống năm 1992.
+ Chăm sóc bà Thên chủ yếu giai đoạn 1960-1994, làm tang lễ cho Bà an táng ở nghĩa trang Tứ Liên Hà Nội (1994) và tổ chức đưa Bà về quê nhà ở nghĩa trang Thòi Lòi 1998.
- Cùng Bà Thên, vợ tạo điều kiện động viên chăm sóc o Thâm bị ung thư điều trị tại Hà Nội, o Trì ra dài ngày điều trị để có cháu Quý, bác Đạm chữa lao phổi, chú Viên ra đi học đi làm và an táng khi chú ra đi, chú Lan ra công tác tại Hải Phòng, anh Đóa chữa bệnh phổi...
- Tạo thêm điều kiện cho một số con cháu ra Hà Nội học hành như chú Thắng, Hiệp (con bà Bàng), Hùng (con o Hường), Thọ (con o Thâm)...
- Làm cầu nối cho một số người không hẳn là bà con ruột thịt trở nên thân thiết như: chú Châu, chú Việt, chú Tần, chú Tửu...
- Xây dựng quan hệ thân thiết với các con cháu bên ngoại của bà Tình như: chú Hạ, Thu, Gì Tuyết, Dượng Bảy...
- Tham gia hội đồng hương Nghệ An tại Hà Nội, là thành viên ban liên lạc hội đồng hương Thanh Lương ở Hà Nội.
- Sau khi đã nghỉ hưu, dẫu tuổi cao sức yếu, hàng năm Ông nhiều lần về quê, đi viếng lăng mộ tổ tiên, dự các hoạt động lớn của địa phương và dòng họ như: đón bằng di tích, giỗ Can Cụ, khánh thành hoặc khởi công các công trình tâm linh, tình nghĩa như: sửa các nhà thờ, đền Cả, quán Tú Viên...
- Ông đã mua tại Ninh Bình để chở về quê một số lư hương bằng đá to đẹp cung tiến tại đền Cả, đài liệt sỹ của xã, đi thăm một số cảnh quan di tích, nhân vật chính của xã, họ…
- Tham dự hoặc chủ trì một số cuộc gặp mặt con cháu chi Can Cụ tại Hà Nội.
- Về gia đình riêng của Ông:
+ Bà Phạm Thị Tình (15/12/1936-21/10/2019) giỗ 23/09 âm lịch Là người phu nhân chung thủy, trung hậu, hội tụ đủ công dung ngôn hạnh, đã sát cánh cùng Ông 66 năm, xây dựng một gia đình văn hóa hạnh phúc, vui và thịnh vượng. Từ ông bà đến nay đã có:
Đời 10: 4 con, 2 dâu, 2 rể thành 8
Đời 11: cháu nội 5, cháu ngoại 3 thành 8
Đời 12: chắt nội
+ 17 thành viên đời con cháu chắt cùng ông cố 90 tuổi là một tổ ấm, vườn hoa đầy sắc hương (trừ chắt còn nhỏ) còn lại đều là cử nhân thạc sĩ, có 1 vụ trưởng bộ ngoại giao.
+ 7 cháu đi du học ở Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Đức, Đài Loan đều thành đạt.
+ Hai cháu Hiếu và Nhung đã được vào Đảng Cộng sản Việt Nam tại Mỹ và Trung Quốc
+ Con cháu có 4 nhà riêng tại Hà Nội
+ Ông Bà là nôi đỡ, trường rèn luyện, nguồn càm hứng vô tận cho sự phát triển và thành đạt của con cháu.
+ Ông bà có 4 gia đình thông gia ở Nghệ An, Hà Nội, Thái Bình, Nam Định.
+ Hầu hết đều là cán bộ, công chức, đảng viên. Có ông thông gia là phó giám đốc Sở công an Hà Nội, có ông là Cục trưởng, nhà văn hóa, nhà thơ, nhà hán nôm học.
- Hai tiếng Bác, Cậu mự đã hằn sâu vào tâm khảm, ký ức của con cháu nội ngoại và nhiều con cháu dòng họ.
- Ông để lại tấm gương sáng ngời về lòng yêu nước, hiếu thảo, vì nước vì dân, ý chí tự học, tự lực, vượt khó, tấm lòng vị tha, tình nghĩa thiêng liêng sâu sắc.
- Là Cháu đích tôn của ông cử nhân triều Nguyễn, gia đình khoa bảng, thành đạt ông đã phấn đấu suốt đời để tô đẹp truyền thống và làm rạng rỡ tiền nhân.
- Viết về thân thê sự nghiệp của Ông là niềm vinh dự, là bài ca vô tận khúc tráng ca vang mãi cho đời.
Hà nội, tháng 8 năm 2022. Em ruột Nguyễn Sỹ Lan
SÁNG ĐẸP MỘT TRANG ĐỜI
----------o0o----------
Viết về anh ruột Nguyễn Sỹ Hạp đời thứ 9 dòng họ Nguyễn Sỹ Thanh Lương, con trai cả ông bà nhà nho Tam trường Nguyễn Sỹ Thên và Bà Văn Thị Chắt, cháu đích tôn ông cử nhân Nguyễn Sỹ Lạng (Húy Nguyen Thúc Hoằng) là thầy dạy Cụ Phan Bội Châu, phó bảng Nguyễn Sinh Sắc...Vụ trưởng xét xử tòa án nhân dân tối cao, Cục phó Cục Vật tư địa chất, 62 năm tuổi Đảng.
Ngày tám tháng bẩy baba (1933)
Đích tôn ông Cử, ông bà hạ sinh
Làng Tú Viên - xã quê mình
Chào đời cất tiếng, ân tình vang ngân
Dòng khoa bảng, cháu cử nhân
Truyền thống yêu nước, dấn thân dâng đời
Hơn mười tuổi học trò trường Đặng
Đã xung phong vào Vệ quốc đoàn
Làm học sinh thiếu sinh quân ít năm đào tạo - dấn thân sang Lào
Năm năm tư (1954) Thủ đô tiếp quản
Năm năm lăm (1955) tiếp quản Hải Phòng
Mảng mậu dịch được phân công
Biết bao công việc hết lòng gắng công
Con nhà nòi lại thông tiếng Pháp
Nhà nước điều đào tạo tiếng Nga
Đài phát thanh của nước nhà
Mễ Trì có bác xông pha buổi đầu
Năm 60 (1960) thành người cộng sản
Lại khi ngành địa chất đang cần
Không nề hà chẳng phân vân
Chuyên gia dịch thuật, góp phần tài hoa
Liên xô rút chuyên gia về nước
Anh được giao vào cuộc cầm cờ
“Vật tư Cục Phó” bấy giờ
Núi rừng cùng với bụi bờ dấn thân
Vừa quản lý vừa say nghiên cứu
Viết sách dày “Địa chất cẩm nang”
Như con chim giữa đại ngàn
Bao người nhờ bác vững vàng bước chân
Hòa bình về nước dân đổi mới
Bao hợp đồng kinh tế cạnh tranh
Rất cần những bậc tinh anh
Những người liêm chính, rõ rành trước sau
Đảng bổ nhiệm anh vào chức mới
Tòa trọng tài kinh tế gian nan
Chức Vụ trưởng đã đến lần
Biết bao vụ án xa gần gọi tên
Mỗi chuyến đi xử liền chục vụ
Thẩm phán tòa phân xử công minh
Đã chắc lý lại thuận tình
Tạo đà doanh nghiệp vươn mình làm ăn
Vốn sẵn đức ân cần nghiêm cẩn
Chăm nghĩ suy cẩn thận trước sau
Các điều luật vướng chỗ nào
Tham mưu sửa đổi làm sao kịp thời
Việc dân, Đảng suốt đời cống hiến
Nếp gia đình vững tiến hanh thông
Con trai đầu Nguyễn Sỹ Hồng
Chống Mỹ, cứu nước xung phong trận tiền
Rời Hà Nội vào liền chiến trận
Vượt biết bao vất vả gian truân
Được cử học trường “Không quân”
“Nha Trang” ghi dấu muôn phần quyết tâm
Đảng tin cậy tuyển làm tình báo
Vượt hiểm nguy xông xáo bao lần
Cầm cờ suy tính khiến quân
“Ngoại giao vụ trưởng”, rồng lân thế đời!
Hiệp, trai thứ sáng ngời trí tuệ
Bao quốc gia từng đã đặt chân
Trang đời lấy chí lập thân
Tài ba xứng với tuồi Dần sức trai (1962)
Trên sân gôn bao người quý nể
Lời tâm giao thấu lý đạt tình
Dẫu chức tước chẳng cao vinh
Người đời trân quý chữ mình chữ ta
Hai con gái như hoa đua sắc
Hai rể hiền hiếu thảo tài ba
Tám cháu nội ngoại tươi hoa
Thẳng đường du học như là đương nhiên
Sáu sáu năm Vợ hiền gắn bó
Cùng chung lưng bão tố gian truân
Thảo thơm kết nối xa gần
Anh em, con cháu quây quần bên nhau
Thương tiếc bà, đĩa dầu đã cạn
84 năm đến hạn của trời
Nỗi niềm thương nhớ đầy vơi
Cầu mong Bà được thảnh thơi suối vàng!
Với dòng họ, quê hương nghĩa nặng
Vượt chặng dài việc nước đầy vai
Về hưu dẫu mỏng sức trai
Nhớ quê ơn tổ tháng ngày quan tâm
Năm ít chuyến về thăm chung sức
Cùng cháu con lo việc tổ tiên
Trải lòng sâu nặng “Tú Viên”
Mong dòng họ mãi vững bền nghĩa nhân
Chúc “Thanh Lương” đều chân vững bước
Quê hương mình phát triển giàu sang
Thắm tô trang lịch sử vàng
Cháu con hạnh phúc rỡ ràng tiền nhân
Đời thứ 9 quây quần hậu duệ
Vui sum vầy đời thứ mười lăm
Lời thơ sáng ánh trăng rằm
Noi gương Anh những tháng năm trang đời.
Hà Nội, 7-2022. Em ruột Nguyễn Sỹ Lan
Ghi chú:
Ông là học sinh trường Đặng Thúc Hứa, Võ Liệt Thanh Chương Ông làm phiên dịch viên, chuyên gia địa chất- Cục phó Vật tư địa chất.
Ông là tác giả cuốn sách dày dặn “ Địa chất cẩm nang”
Làng Tú Viên thuộc xã Thanh Lương Thanh Chương Nghệ An là quê hương của Ông
Ông là Vụ trưởng vụ xét xử phúc thẩm Trọng tài kinh tế nhà nước (Tòa án nhân dân tối cao).
